Kemikler İçin Kalsiyum Tabletleri mi? Yoksa Doğal Gıdalar mı?

…yeni yapılan meta-analizler kalsiyum takviyesinin kırık riski üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığını göstermektedir. .. Diğer yandan ilaç şeklinde kalsiyum takviyesinin bazı önemli yan etkileri vardır.

Osteoporozdan korunma amacı ile sağlıklı kişilerin kalsiyum takviyesi alması uygulaması, osteoporoz için başka etkili tedavilerin olmadığı yıllarda başlamıştır ve günümüzde çok yaygın ve standart bir uygulama haline gelmiştir. Bu yaklaşım aslında kalsiyum alımını artırmanın kemik yapımını artıracağı varsayımına dayanmaktadır. Ancak kemik biyolojisi hakkındaki güncel bilgilerimiz bu varsayımın çok geçerli olmadığını göstermektedir. Kalsiyumun zayıf bir antirezorptif etkisi olduğunu ve postmenopozal dönemde kemik kaybını yavaşlattığını destekleyen bulgular olsa da, yeni yapılan meta-analizler kalsiyum takviyesinin kırık riski üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığını göstermektedir.

Diğer yandan ilaç şeklinde kalsiyum takviyesinin kardiyovasküler olay riskinde artma, böbrek taşı oluşumu, gastrointestinal semptomlar ve akut gastrointestinal olaylar nedeni ile hastaneye başvurma riskinde artma gibi önemli yan etkileri vardır. Sağlıklı kişilere ilaç şeklinde kalsiyum takviyesi önermenin fayda ve riskleri bir arada düşünüldüğünde bu yaklaşımın aslında hiç de akılcı olmadığı tezi giderek güçlenmektedir. Son yıllarda yapılan meta-analizlerde, ilaç şeklinde kalsiyum takviyesinin miyokard infarktüsü riskini %31, inme riskini ise %20 oranında artırdığı bildirilmiştir.

İlaç olarak kalsiyum alınmasında ortaya çıkan bu riskler, gıdalar yolu ile kalsiyum alımında görülmemektedir. Bu nedenle ilaç olarak kalsiyum alımı yerine gıdalar ile kalsiyum alımını teşvik etmek, hem daha fizyolojik bir yaklaşımdır; hem de bu önemli yan etkilere neden olmaz. En çok kalsiyum içiren gıdalar aşağıda Tablo 1’de gösterilmiştir.

 

Tablo 1. Bazı gıdaların kalsiyum içerikleri

Gıdalar Kalsiyum (mg)
1 bardak tam yağlı süt (200 ml) 240
1 bardak yağsız süt (200 ml) 254
1 dilim tam yağlı beyaz peynir (30 g) 168
1 dilim az yağlı beyaz peynir (30 g) 191
1 dilim taze kaşar peyniri (30 g) 210
1 dilim az yağlı kaşar peyniri (30 g) 240
1 dilim cheddar peyniri (30 g) 288
1 dilim ezine peyniri (30 g) 168
1 kase tam yağlı yoğurt (200 g) 330
1 kase az yağlı yoğurt (200 g) 350
1 bardak ayran (200 g) 160
8 yemek kaşığı soya fasulyesi 130
8 yemek kaşığı haşlanmış ıspanak 146
8 yemek kaşığı haşlanmış lahana 94
8 yemek kaşığı pişmiş kuru fasulye 34
8 yemek kaşığı pişmiş nohut   38
1 orta boy portakal   52
100 g konserve sardalya 361
1 yemek kaşığı pekmez 172

 

Kaynaklar

  1. Bolland MJ, Avenell A, Baron JA, Grey A, et al. Effect of calcium supplements on risk of myocardial infarction and cardiovascular events: meta-analysis. BMJ. 2010;341:c3691.
  2. Bolland MJ, Grey A, Avenell A, Gamble GD, et al. Calcium supplements with or without vitamin D and risk of cardiovascular events: reanalysis of the Women’s Health Initiative limited access dataset and meta-analysis. BMJ. 2011;342:d2040.
  3. Bolland MJ, Grey A, Gamble GD, Reid IR. Calcium and vitamin D supplements and health outcomes: a reanalysis of the Women’s Health Initiative (WHI) limited-access data set. Am J Clin Nutr. 2011;94:1144-9.
  4. Bolland MJ, Grey A, Reid IR. Vitamin D supplements do not prevent falls. BMJ. 2016;353:i3005.
  5. Meier C, Kränzlin ME. Calcium supplementation, osteoporosis and cardiovascular disease. Swiss Med Wkly. 2011;141:w13260.
  6. Reid IR. Cardiovascular effects of calcium supplements. Nutrients. 2013 Jul 5;5:2522-9.
  7. Reid IR. Should we prescribe calcium supplements for osteoporosis prevention? J Bone Metab. 2014;21:21-8.
  8. Seeman E. Evidence that calcium supplements reduce fracture risk is lacking. Clin J Am Soc Nephrol. 2010;5 Suppl 1:S3-11.
  9. Warensjö E, Byberg L, Melhus H, Gedeborg R, et al. Dietary calcium intake and risk of fracture and osteoporosis: prospective longitudinal cohort study. BMJ. 2011;342:d1473.

 

Kemikler için kalsiyum tabletleri mi? Yoksa doğal gıdalar mı?